Anton Vilar Ponte, creación das Irmandades da Fala

<<"Escudo de la autonomía espiritual,más fuerte que las armas[...] es [...] la vida misma de los pueblos, unha resultante natural del medio, de la herencia, de la selección". Por iso, porque "tenemos una patria natural con su propio instrumento de expresión" compría comezar pola renacencia do idioma, mais non ficar nela pois Galiza,"patria natural","pueblo libre con personalidad histórica gloriosamente definida y con idioma propio [...] y costumbres y usos naturales" habia fomentar o "nacionalismo natural" para acadar unha federación ibérica que vertebrase a España "medienta el reconocimiento de la autonomía franca de las regiones naturales">>
O 5 de xaneiro de 1916, xa volto da Habana e influído polo directos da revista "Estudios Galegos" Aurelio Ribalta enceta dende o xornal "La voz de Galicia" a súa persoal cruzada a prol da creación dunha Liga de Amigos do Idioma Galego e publica "Nacionalismo Galego" e "Nuestra afirmación Rexional". Estes manifestos fan toda unha apoloxíada lingua galega e unha chamada á organización para a súa defensa e ao espallamento do seu uso.
A nova campaña proposta por Vilar Ponte diríxese a todos os "buenos galegos" fosen de dereitas ou de esquerdas, pois se trataba de loitar por Galiza e non de cuestións ideoloxícas.
O 18 de maio reúnense nos locais da Real Academia Galega un grupo de entusiastas da causa na que salientan coñecidos rexionalistas (Lugrís,E.Carré Aldao, Tettamancy,etc.) participan tamén adeptos das ringleiras do republicanismo como do tradicionalismo católico. Acórdase a creación da "Hirmandade dos Amigos da Fala"